Ludwig Mies van der Rohe

Ludwig Mies van der Rohe (tên khai sinh: Maria Ludwig Michael Mies; 27 tháng 3 năm 1886 – 17 tháng 8 năm 1969) là một kiến trúc sư, nhà thiết kế nội thất và học giả người Đức–Mỹ. Ông thường được gọi đơn giản là “Mies”, họ của ông, và được xem là một trong những người tiên phong của kiến trúc hiện đại.

Trong thập niên 1930, Mies là giám đốc cuối cùng của trường Bauhaus – một học viện tiên phong trong lĩnh vực nghệ thuật, thiết kế và kiến trúc hiện đại. Khi chế độ Quốc xã trỗi dậy và bài trừ chủ nghĩa hiện đại, Mies di cư sang Hoa Kỳ và nhận chức trưởng khoa kiến trúc tại Học viện Công nghệ Illinois (IIT).

Mies theo đuổi việc xây dựng một phong cách kiến trúc phản ánh thời đại công nghiệp hiện đại. Các công trình của ông tận dụng vật liệu mới như thép công nghiệp và kính tấm để định hình không gian nội thất. Ông thường gắn liền với những châm ngôn nổi tiếng như “ít là nhiều” (less is more) và “Chúa hiện diện trong từng chi tiết” (God is in the details).

Đời sống cá nhân

Năm 1913, Mies kết hôn với Adele Auguste (Ada) Bruhn (1885–1951), con gái một nhà công nghiệp giàu có. Hai người ly thân năm 1918 sau khi có ba con gái: Dorothea (1914–2008), còn gọi là Georgia, một diễn viên múa và kịch; Marianne (1915–2003); và Waltraut (1917–1959), nhà nghiên cứu và giám tuyển tại Viện Nghệ thuật Chicago. Trong thời gian phục vụ quân đội năm 1917, Mies có một người con ngoài giá thú.

Năm 1925, ông bắt đầu mối quan hệ tình cảm và nghề nghiệp với nhà thiết kế Lilly Reich, kéo dài đến khi ông chuyển sang Mỹ. Từ năm 1940 đến khi qua đời, ông sống cùng nghệ sĩ Lora Marx (1900–1989). Ông cũng từng có quan hệ với nhà điêu khắc Mary Callery, người mà ông thiết kế một xưởng nghệ thuật tại Long Island. Ngoài ra, ông còn có một mối tình ngắn với Nelly van Doesburg và duy trì liên hệ thân thiết với bà nhiều năm sau, kể cả khi sống tại New York.

Sự nghiệp

Giai đoạn đầu sự nghiệp

Mies sinh ngày 27 tháng 3 năm 1886 tại Aachen, Đức. Ông từng làm việc tại xưởng chạm đá của cha mình và tại một số văn phòng thiết kế địa phương trước khi chuyển đến Berlin, nơi ông gia nhập văn phòng của nhà thiết kế nội thất Bruno Paul. Từ năm 1908 đến 1912, ông làm việc tại văn phòng của Peter Behrens, nơi ông tiếp xúc với các lý thuyết thiết kế đương đại và văn hóa tiến bộ của Đức. Tại đây, ông từng làm việc cùng Le Corbusier và Walter Gropius – những người sau này cũng góp phần định hình Bauhaus. Mies cũng giữ vai trò quản lý thi công Đại sứ quán Đức tại St. Petersburg dưới sự chỉ đạo của Behrens.

Để thể hiện sự chuyển mình từ con trai một người thợ thủ công sang kiến trúc sư trong giới thượng lưu Berlin, ông đổi tên thành Ludwig Mies van der Rohe – ghép họ mẹ và dùng “van der” theo kiểu Hà Lan vì “von” trong tiếng Đức chỉ dành cho giới quý tộc. Ông khởi nghiệp độc lập bằng việc thiết kế các biệt thự cho giới thượng lưu.

Chuyển dịch từ chủ nghĩa truyền thống sang chủ nghĩa hiện đại

Sau Thế chiến thứ nhất, khi vẫn còn thiết kế các biệt thự tân cổ điển, Mies bắt đầu thử nghiệm các ý tưởng hiện đại. Cùng với những đồng nghiệp tiên phong, ông tìm kiếm một phong cách mới phù hợp với thời đại công nghiệp. Trào lưu tân cổ điển bị chỉ trích là lỗi thời và tượng trưng cho một hệ thống xã hội đã bị bác bỏ. Những nhà tư tưởng cấp tiến kêu gọi thiết kế dựa trên giải pháp hợp lý, sử dụng vật liệu hiện đại và phản ánh cấu trúc thực sự của công trình thay vì trang trí giả tạo.

Song song với các dự án truyền thống, Mies thực hiện các đề án hiện đại gây tiếng vang dù phần lớn không được xây dựng. Năm 1921, ông gây ấn tượng mạnh với đề xuất tòa nhà chọc trời bằng kính tại Friedrichstraße và tiếp tục với phương án hình cong cao hơn năm 1922 – đều là các công trình mang tính viễn tưởng.

Ngôi nhà hiện đại đầu tiên ông xây là Villa Wolf năm 1926 tại Guben (nay thuộc Gubin, Ba Lan) cho Erich và Elisabeth Wolf. Tiếp theo đó là Haus Lange và Haus Esters năm 1928.

Mies tiếp tục chuỗi dự án đột phá, tiêu biểu là: Nhà triển lãm Đức tại Hội chợ Barcelona năm 1929 (Barcelona Pavilion) và Villa Tugendhat tại Brno, Tiệp Khắc (1930).

Ông tham gia nhóm tiên phong Đức, cộng tác với tạp chí G từ năm 1923, giữ vai trò giám đốc kiến trúc của Werkbund và tổ chức triển lãm nhà ở hiện đại Weissenhof Estate. Ông cũng là thành viên sáng lập nhóm kiến trúc sư Der Ring và là giám đốc khoa kiến trúc cuối cùng của trường Bauhaus.

Mies chịu ảnh hưởng từ chủ nghĩa cấu trúc Nga, nhóm De Stijl của Hà Lan (đặc biệt là Gerrit Rietveld) và phong trào hiện đại châu Âu. Ông cùng Le Corbusier và các kiến trúc sư như Adolf Loos hay Walter Gropius từ chối phong cách trang trí và thúc đẩy một nền nghệ thuật–thủ công hiện đại. Mies và Le Corbusier sau này thừa nhận ảnh hưởng lâu dài của tuyển tập Wasmuth về Frank Lloyd Wright – đặc biệt sau khi nó được trưng bày tại Berlin.

Di cư sang Hoa Kỳ

Dự án đầu tiên của Mies tại Mỹ là thiết kế nội thất cho căn hộ của Philip Johnson ở New York năm 1930.

Từ năm 1930, ông trở thành giám đốc cuối cùng của Bauhaus, theo đề nghị của Walter Gropius. Năm 1932, chính quyền Quốc xã buộc trường rời khỏi Dessau, Mies chuyển nó về một nhà máy điện thoại cũ ở Berlin. Tháng 4 năm 1933, Gestapo đột kích trường, và đến tháng 7, ông cùng giảng viên quyết định giải thể Bauhaus.

Một số thiết kế của Mies từng được Adolf Hitler đánh giá cao như các trạm dừng chân trên đường cao tốc. Ông và Gropius cùng tham gia Phòng Văn hóa Đế chế, ký tên vào tuyên ngôn ủng hộ Hitler, và tham gia một số cuộc thi kiến trúc quốc gia. Tuy nhiên, phong cách hiện đại của ông không được ưa chuộng cho các công trình công quyền. Sau cùng, vào năm 1937 hoặc 1938, ông rời Đức sang Mỹ, theo bước Gropius.

Tại Mỹ, ông nhận thiết kế một biệt thự ở Wyoming và sau đó là lời mời đứng đầu khoa kiến trúc của Viện Công nghệ Illinois (IIT) ở Chicago. Tại đây, ông có cơ hội kết hợp lý tưởng thiết kế với thực tiễn xây dựng. Các ý tưởng từ năm 1919 như tòa tháp kính văn phòng đã tìm được nhà đầu tư – kết quả là công trình Seagram Building hoàn thành năm 1958.

Sự nghiệp tại Hoa Kỳ

Định cư tại Chicago, Mies nhận vị trí trưởng khoa kiến trúc tại Học viện Kỹ thuật Armour (sau này là IIT). Một lợi thế lớn là ông được giao thiết kế toàn bộ quy hoạch và các tòa nhà trong khuôn viên trường. Các công trình tại đây vẫn còn tồn tại, bao gồm Alumni Hall, nhà nguyện, và đặc biệt là tòa nhà S.R. Crown Hall – kiệt tác của ông và là nơi đặt khoa kiến trúc IIT.

Năm 1944, Mies chính thức trở thành công dân Hoa Kỳ, chấm dứt hoàn toàn mối liên hệ chính trị với Đức. Ba mươi năm sự nghiệp tại Mỹ của ông tập trung vào việc định hình một kiến trúc hiện đại mới cho thế kỷ 20, thông qua không gian mở, linh hoạt, được bao quanh bởi kết cấu thép lắp ghép và mặt kính lớn.

Các dự án ban đầu tại IIT và cho nhà phát triển Herbert Greenwald đã giới thiệu tới công chúng Mỹ một phong cách kiến trúc hiện đại được xem như sự tiếp nối tự nhiên của Trường phái Chicago thế kỷ 19. Phong cách của Mies – khởi nguồn từ Bauhaus và Trường phái Quốc tế châu Âu – đã trở thành chuẩn mực cho các công trình văn hóa, giáo dục, phát triển đô thị và trụ sở công ty tại Mỹ.

Công trình tiêu biểu

Chicago Federal Complex

Tổ hợp liên bang Chicago (Chicago Federal Center Plaza) là một quần thể bao gồm ba tòa nhà với quy mô khác nhau: Tòa án Liên bang Everett McKinley Dirksen (trung tầng), Tòa nhà John C. Kluczynski (cao tầng) và Bưu điện Liên bang (một tầng). Quần thể này chiếm hai lô đất; một lô được giới hạn bởi các đường Jackson, Clark, Adams và Dearborn – nơi đặt Tòa nhà Kluczynski và Trạm Bưu điện Loop – còn lô còn lại, nằm phía đông, là nơi đặt Tòa án Dirksen.

Kết cấu khung của các tòa nhà sử dụng thép cường độ cao bắt vít và bê tông. Mặt đứng sử dụng hệ khung che bằng thép chữ I nhô ra, được sơn phủ sơn graphite đen mờ – đặc trưng trong thiết kế của Mies. Phần còn lại của mặt dựng là các tấm kính màu đồng, khung nhôm bóng và các bản thép ngang, cũng sơn đen mờ.

Toàn bộ khu phức hợp được tổ chức theo lưới 28 feet (8,5 mét), chia thành sáu mô-đun 4 foot 8 inch (khoảng 1,4 mét). Mô-đun này được kéo dài từ quảng trường lát đá granite vào sảnh tầng trệt của hai tòa tháp, và tiếp tục theo chiều đứng dọc theo công trình, tạo nên một tổng thể nhất quán. Các kiến trúc sư tham gia vào quá trình phát triển kéo dài từ năm 1959 đến 1974 bao gồm Schmidt, Garden & Erickson; C.F. Murphy Associates; và A. Epstein & Sons.

Edith Farnsworth House

Từ năm 1946 đến 1951, Mies thiết kế và xây dựng ngôi nhà Edith Farnsworth – một nơi nghỉ dưỡng cuối tuần gần Chicago – cho bác sĩ Edith Farnsworth. Tại đây, Mies khám phá mối quan hệ giữa con người, nơi trú ẩn và thiên nhiên. Ngôi nhà kính được nâng cao 6 feet (1,8 mét) so với vùng đất thấp ven sông Fox, bao quanh bởi rừng và đồng cỏ.

Quá trình thi công kéo dài do những mâu thuẫn giữa Mies và Edith Farnsworth – từ tình cảm cá nhân đến bất đồng về thiết kế – dẫn đến các tranh chấp pháp lý, dù kết quả cuối cùng được đánh giá cao về thẩm mỹ.

Khung nhà trắng, chính xác, cùng hệ tường kính toàn phần tạo nên một không gian hình học đơn giản, nơi thiên nhiên và ánh sáng tràn vào bên trong. Khối lò sưởi ốp gỗ tích hợp các thiết bị kỹ thuật, bếp và nhà vệ sinh, được đặt ở trung tâm không gian mở, giúp xác định các khu vực sinh hoạt, ăn uống và ngủ nghỉ mà không cần vách ngăn. Không có tường chắn truyền thống, hệ rèm toàn chiều cao chạy dọc theo khung viền cho phép điều chỉnh mức độ riêng tư.

Ngôi nhà được mô tả như một ngôi đền lơ lửng giữa trời và đất, một bài thơ, một tác phẩm nghệ thuật. Toàn bộ khu đất rộng 60 mẫu Anh (khoảng 240.000 m²) được các tổ chức bảo tồn mua lại với giá 7,5 triệu USD vào năm 2004 và hiện do Tổ chức Bảo tồn Lịch sử Quốc gia Mỹ quản lý như một bảo tàng công cộng. Công trình đã truyền cảm hứng cho hàng trăm ngôi nhà kính hiện đại khác, tiêu biểu là Glass House của Philip Johnson gần New York, hiện cũng thuộc sở hữu của tổ chức này.

860–880 Lake Shore Drive

Bộ đôi tháp căn hộ 860–880 Lake Shore Drive tại Chicago là một trong những ví dụ điển hình đầu tiên của Mies về kiến trúc nhà cao tầng bằng thép và kính tại Hoa Kỳ. Được xây dựng vào đầu những năm 1950, hai tòa nhà này thể hiện rõ triết lý của ông về sự tối giản trong hình thức và tính chính xác trong chi tiết kỹ thuật.

Các công trình này là mô hình tiên phong cho hàng loạt tòa nhà văn phòng và căn hộ cao tầng tại Mỹ trong thập niên sau đó, định hình phong cách “hộp kính” đặc trưng của kiến trúc hiện đại giữa thế kỷ 20. Mies sử dụng khung thép làm kết cấu chịu lực chính và hệ tường kính toàn phần để mở rộng tầm nhìn ra hồ Michigan, đồng thời tạo ra hiệu ứng nhẹ nhàng và thanh thoát cho khối công trình đồ sộ. Các khớp nối thép, điểm nhấn nằm ở vị trí cột và sàn, đều được xử lý tinh tế, tạo nên sự cân bằng giữa kỹ thuật và thẩm mỹ – một đặc điểm nhất quán trong mọi thiết kế của Mies.

Seagram Building

Dù hiện nay được ca ngợi và có ảnh hưởng lớn trong quy hoạch đô thị, Mies từng phải thuyết phục các nhà đầu tư của Bronfman rằng việc xây dựng một tòa tháp cao hơn nhưng chừa nhiều khoảng trống ở tầng trệt sẽ nâng tầm uy tín và hình ảnh công trình. Thiết kế của Mies sử dụng hệ mặt đứng bằng đồng với các thanh nẹp hình chữ H ở mặt ngoài được nhấn mạnh hơn mức cần thiết về mặt kết cấu. Một số người chỉ trích công trình là đã phạm phải “tội trang trí” mà Adolf Loos từng cảnh báo.

Philip Johnson tham gia chọn vật liệu nội thất và thiết kế nhà hàng Four Seasons sang trọng. Seagram Building được xem là một trong những ví dụ sớm về quy trình thi công “nhanh” – tức thiết kế và xây dựng song song để tiết kiệm thời gian.

McCormick House

Trong giai đoạn 1951–1952, Mies thiết kế ngôi nhà McCormick bằng thép, kính và gạch tại Elmhurst, Illinois (cách trung tâm Chicago khoảng 30 km) cho nhà phát triển bất động sản Robert Hall McCormick, Jr. Đây là phiên bản một tầng của mặt đứng kính nổi tiếng trong dự án 860–880 Lake Shore Drive, và được xem như nguyên mẫu cho một loạt nhà ở dự kiến xây tại Melrose Park (không thực hiện). Ngôi nhà sau đó được tháo dỡ, di chuyển và tái cấu trúc thành một phần của Bảo tàng Nghệ thuật Elmhurst.

Museum of Fine Arts, Houston

Mies thiết kế hai khối nhà mở rộng cho Bảo tàng Mỹ thuật Houston (Museum of Fine Arts, Houston – MFAH), bổ sung vào Tòa nhà Caroline Wiess Law. Năm 1953, MFAH mời ông lập quy hoạch tổng thể. Hai phần mở rộng là Cullinan Hall (hoàn thành 1958) và Brown Pavilion (hoàn thành 1974). Đây là một trong hai bảo tàng duy nhất trên thế giới được Mies thiết kế, và là ví dụ tiêu biểu cho phong cách Quốc tế trong kiến trúc bảo tàng.

Hai công trình tại Baltimore, Maryland

One Charles Center, xây năm 1962, là tòa nhà 23 tầng bằng nhôm và kính – đánh dấu sự khởi đầu cho kiến trúc hiện đại ở khu trung tâm Baltimore. Tòa nhà Highfield House, nằm gần khuôn viên Homewood của Đại học Johns Hopkins, được xây năm 1964 làm nhà cho thuê và chuyển thành chung cư vào năm 1979. Cả hai công trình hiện đều nằm trong danh sách Di tích Lịch sử Quốc gia Hoa Kỳ.

National Gallery, Berlin

Công trình cuối cùng của Mies là Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Mới (Neue Nationalgalerie) tại Berlin. Đây được xem là tuyên ngôn hoàn hảo cho triết lý kiến trúc của ông, với khối nhà trên gồm các cột thép đồ sộ và mái phẳng đua ra, toàn bộ bao bọc bởi kính. Không gian vuông đơn giản, trong suốt, phản ánh rõ tư tưởng về không gian linh hoạt – nơi kết cấu và mặt đứng hòa làm một mà vẫn giữ được tính tự do bên trong.

Mies Building tại Đại học Indiana, Bloomington

Năm 1952, một hội sinh viên đặt hàng Mies thiết kế công trình trong khuôn viên Đại học Indiana ở Bloomington. Dự án không được thực hiện lúc sinh thời, nhưng được phát hiện lại năm 2013 và năm 2019, Trường Nghệ thuật, Kiến trúc và Thiết kế Eskenazi thông báo sẽ xây dựng công trình này với sự chấp thuận của con cháu ông. Tòa nhà đã hoàn thành và mở cửa vào tháng 6 năm 2022.

Martin Luther King Jr. Memorial Library

Thư viện Tưởng niệm Martin Luther King Jr. tại Washington, D.C. là công trình thư viện duy nhất của Mies và cũng là công trình duy nhất của ông tại thủ đô Hoa Kỳ. Công trình hoàn thành năm 1972 với chi phí 18 triệu USD – ba năm sau khi ông qua đời – và hiện là trụ sở chính của hệ thống Thư viện Công cộng Quận Columbia (DCPL).

Thiết kế nội thất

Cùng với Lilly Reich, Mies thiết kế nhiều mẫu nội thất hiện đại mang tính biểu tượng như ghế và bàn Barcelona, ghế Brno, và ghế Tugendhat. Các mẫu này hiện được sản xuất theo giấy phép bởi công ty nội thất Knoll.

Đồ nội thất của Mies nổi bật nhờ chất liệu cao cấp, kết hợp giữa vải bọc sang trọng như da và khung thép mạ chrome. Ông tạo ra sự phân biệt rõ ràng giữa kết cấu chịu lực và bề mặt sử dụng, thường sử dụng thiết kế console để tạo cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát.

Sự nghiệp giáo dục

Năm 1953, biên tập viên Elizabeth Gordon của tạp chí House Beautiful đăng bài xã luận có tiêu đề “Mối đe dọa đối với nước Mỹ tương lai”, trong đó chỉ trích thiết kế Villa Tugendhat là lạnh lẽo và khô khan, và gạt bỏ Mies như một “kiến trúc sư châu Âu”.

Tuy nhiên, Mies có ảnh hưởng sâu rộng trong giáo dục kiến trúc. Sau Bauhaus, ông đứng đầu khoa kiến trúc của Viện Công nghệ Illinois, nơi ông phát triển “Trường phái Chicago thứ hai”. Ông tin rằng ngôn ngữ kiến trúc của mình có thể được truyền dạy và ứng dụng vào mọi loại công trình hiện đại.

Ông xây dựng chương trình đào tạo mới thay thế mô hình cổ điển kiểu Beaux-Arts, gồm ba giai đoạn: thủ công (vẽ và xây dựng), quy hoạch và lý thuyết kiến trúc. Ông trực tiếp nghiên cứu và phát triển các nguyên mẫu thiết kế, sau đó để học trò và nhân viên phát triển các phương án dẫn xuất dưới sự hướng dẫn của mình.

Mies rất chú trọng đào tạo thế hệ kiến trúc sư có thể tiếp nối triết lý thiết kế của ông. Ông dành nhiều thời gian và tâm huyết để lãnh đạo chương trình kiến trúc tại IIT.

Ông cũng từng là thành viên Hội đồng cố vấn ban đầu của Quỹ Graham tại Chicago – một tổ chức tài trợ cho nghiên cứu và giáo dục kiến trúc – và tiếp tục tham gia các dự án thiết kế với mức độ can dự cá nhân cao, nhằm xây dựng các mô hình thiết kế có thể nhân rộng.

Sau khi qua đời và di sản để lại

Năm 1961, Trường Kiến trúc thuộc Đại học Columbia tổ chức một chương trình tôn vinh bốn “người khai sáng” của kiến trúc hiện đại: Le Corbusier, Walter Gropius, Ludwig Mies van der Rohe và Frank Lloyd Wright. Chương trình có sự tham gia phát biểu của Le Corbusier, Gropius và một cuộc phỏng vấn với Mies. Cuộc thảo luận xoay quanh triết lý thiết kế, các dự án kiến trúc nổi bật của họ, và mối liên hệ giữa kiến trúc với quy hoạch đô thị.

Năm 1963, Mies van der Rohe được trao Huân chương Tự do Tổng thống (Presidential Medal of Freedom).

Sự phát triển công nghệ trong sản xuất kính kiến trúc đã làm dấy lên mối quan tâm trở lại đối với các thiết kế nhà chọc trời bằng kính của Mies từ năm 1922 tại Friedrichstrasse, Berlin. Ngôi nhà Farnsworth ở Plano, Illinois – một công trình nổi bật của ông – trở thành biểu tượng lặp đi lặp lại trong thế kỷ 20 vì hình thức giống như một “ngôi nhà kính”. Tuy nhiên, các giới hạn kỹ thuật thời đó khiến lý tưởng “kiến trúc da và xương” của Mies – nơi kết cấu thép được để lộ hoàn toàn cả trong và ngoài – không thể hoàn toàn hiện thực hóa.

Mies cũng có ảnh hưởng lớn đến phong trào tối giản, vốn hòa trộn kiến trúc Nhật Bản với triết lý thiền và vườn cảnh truyền thống.

Mies van der Rohe qua đời vào ngày 17 tháng 8 năm 1969 vì ung thư thực quản, hậu quả của thói quen hút thuốc. Sau khi hỏa táng, tro cốt của ông được chôn tại nghĩa trang Graceland ở Chicago, gần nơi an nghỉ của nhiều kiến trúc sư nổi tiếng khác. Mộ ông được đánh dấu bằng một phiến đá granite đen, bóng, phẳng – không trang trí – đúng tinh thần tối giản của ông.

Dù có ảnh hưởng sâu rộng và được giới phê bình đánh giá cao, phong cách của Mies không tiếp tục duy trì sức sáng tạo mạnh mẽ sau khi ông mất. Năm 1966, kiến trúc sư Robert Venturi đã tạo ra câu khẩu hiệu “ít là chán” (less is a bore) như một phản đề với phương châm “ít là nhiều” (less is more) của Mies. Đến thập niên 1980, phong cách của Mies dần bị thay thế bởi làn sóng hiện đại mới và hậu hiện đại, tiêu biểu trong các công trình của Kevin Roche – một trong những học trò của Mies tại IIT Chicago.

Lưu trữ

Kho lưu trữ Ludwig Mies van der Rohe, một bộ phận độc lập thuộc Phòng kiến trúc và thiết kế của Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA), được thành lập năm 1968 theo nguyện vọng của Mies – người muốn hiến tặng toàn bộ công trình và tài liệu của mình cho bảo tàng. Kho lưu trữ bao gồm khoảng 19.000 bản vẽ và bản in, trong đó có 1.000 bản do nhà thiết kế Lilly Reich (1885–1947) – cộng sự thân thiết của ông từ năm 1927 đến 1937 – thực hiện. Ngoài ra còn có thư từ, tài liệu viết tay, ảnh công trình, mô hình, nội thất, băng ghi âm, sách và tạp chí.

Một phần tài liệu khác được lưu giữ tại Thư viện Ryerson & Burnham thuộc Viện Nghệ thuật Chicago. Bộ sưu tập “Ludwig Mies van der Rohe 1929–1969” (tập trung vào giai đoạn 1948–1960) bao gồm thư từ, bài báo và tài liệu liên quan đến mối quan hệ của ông với Viện Công nghệ Illinois. Bộ sưu tập “Ludwig Mies van der Rohe Metropolitan Structures 1961–1969” gồm các album và ảnh tài liệu về các dự án tại Chicago.

Ngoài ra, các tài liệu lưu trữ còn được phân bổ tại:

• Đại học Illinois ở Chicago (bộ sưu tập sách cá nhân)
• Trung tâm Kiến trúc Canada (CCA) ở Montréal (bản vẽ và ảnh)
• Thư viện Newberry ở Chicago (thư từ cá nhân)
• Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ tại Washington D.C. (thư từ công việc)

Tưởng niệm

• Có một con phố mang tên ông ở quê nhà Aachen: Mies-van-der-Rohe-Straße.
• Ông là nguồn cảm hứng một phần cho nhân vật László Tóth trong bộ phim The Brutalist của đạo diễn Brady Corbet.

Công trình khác

Giai đoạn đầu sự nghiệp tại châu Âu (1907–1938)

• 1908 Riehl House – Residential home, Potsdam, Germany (Nhà ở tư nhân, Potsdam, Đức)
• 1911 Perls House – Residential home, Zehlendorf (Nhà ở tư nhân, Zehlendorf)
• 1913 Werner House – Residential home, Zehlendorf (Nhà ở tư nhân, Zehlendorf)
• 1917 Urbig House – Residential home, Potsdam (Nhà ở tư nhân, Potsdam)
• 1922 Kempner House – Residential home, Charlottenburg (Nhà ở tư nhân, Charlottenburg)
• 1922 Eichstaedt House – Residential home, Wannsee (Nhà ở tư nhân, Wannsee)
• 1922 Feldmann House – Residential home, Wilmersdorf (Nhà ở tư nhân, Wilmersdorf)
• 1923 Ryder House – Residential home, Wiesbaden (Nhà ở tư nhân, Wiesbaden)
• 1925 Villa Wolf – Residential home, Guben (Biệt thự tư nhân, Guben)
• 1926 Mosler House – Residential home, Babelsberg (Nhà ở tư nhân, Babelsberg)
• 1926 November Revolution Monument – Monument dedicated to Karl Liebknecht and Rosa Luxemburg, Zentralfriedhof Friedrichsfelde, Berlin (Đài tưởng niệm Cách mạng Tháng Mười Một, tưởng nhớ Karl Liebknecht và Rosa Luxemburg, nghĩa trang Friedrichsfelde, Berlin)
• 1927 Afrikanische Straße Apartments – Multi-Family Residential, Berlin, Germany (Khu căn hộ nhiều hộ gia đình, Berlin, Đức)
• 1927 Weissenhof Estate – Housing Exhibition coordinated by Mies and with a contribution by him, Stuttgart (Triển lãm nhà ở tại Stuttgart, do Mies điều phối và có tham gia thiết kế)
• 1928 Haus Lange and Haus Esters – Residential home and an art museum, Krefeld (Nhà ở tư nhân và bảo tàng nghệ thuật, Krefeld)
• 1929 Barcelona Pavilion – World’s Fair Pavilion, Barcelona, Spain (Gian triển lãm cho Hội chợ Thế giới, Barcelona, Tây Ban Nha)
• 1930 Villa Tugendhat – Residential home, Brno, Czechia, designated a World Heritage Site by UNESCO in 2001 (Biệt thự tư nhân, Brno, Cộng hòa Séc; được UNESCO công nhận Di sản Thế giới năm 2001)
• 1930 Verseidag Factory – Dyeing and HE Silk Mill building, Krefeld, Germany (Nhà máy nhuộm và sản xuất tơ lụa, Krefeld, Đức)
• 1932 Lemke House – Residential home, Weissensee (Nhà ở tư nhân, Weissensee)

Các công trình sau khi di cư sang Hoa Kỳ (1939–1960)

• 1939–1958 – Illinois Institute of Technology Campus Master Plan, academic campus & buildings, Chicago, Illinois (Quy hoạch tổng thể khuôn viên và công trình học thuật, Chicago)
• 1949 Promontory Apartments – Residential apartment complex, Chicago, Illinois (Tổ hợp căn hộ cao tầng, Chicago)
• 1951 Sheridan-Oakdale Apartments – Residential apartment complex, Chicago, Illinois (Tổ hợp căn hộ cao tầng, Chicago)
• 1951 Lake Shore Drive Apartments – Residential apartment towers, Chicago (Tòa tháp căn hộ, Chicago)
• 1951 Algonquin Apartments – Residential apartments, Chicago, Illinois (Căn hộ chung cư, Chicago)
• 1951 Farnsworth House – Vacation home, Plano, Illinois (Nhà nghỉ dưỡng, Plano, Illinois)
• 1952 Arts Club of Chicago Interior Renovation – Art gallery, demolished in 1997, Chicago, Illinois (Cải tạo nội thất Câu lạc bộ Nghệ thuật Chicago, đã bị phá hủy năm 1997)
• 1952 Robert H. McCormick House – Residential home, relocated to the Elmhurst Art Museum, Elmhurst, Illinois (Nhà ở tư nhân, hiện được chuyển đến Bảo tàng Nghệ thuật Elmhurst)
• 1954 Cullinan Hall – Museum of Fine Arts, Houston (Phòng trưng bày, Bảo tàng Mỹ thuật Houston)
• 1956 Crown Hall, Illinois Institute of Technology College of Architecture – Academic building, Chicago (Tòa nhà học thuật, Trường Kiến trúc IIT, Chicago)
• 1956 900–910 North Lake Shore (Esplanade Apartments) – Residential apartment complex, Chicago, Illinois (Tổ hợp căn hộ cao tầng, Chicago)
• 1957 Commonwealth Promenade Apartments – Residential apartment complex, Chicago (Tổ hợp căn hộ, Chicago)
• 1958 Seagram Building – Office tower, New York City, New York (Tòa tháp văn phòng, thành phố New York)
• 1958 Caroline Wiess Law Building, Museum of Fine Art, Houston (Tòa nhà trưng bày, Bảo tàng Mỹ thuật Houston)
• 1959 Home Federal Savings and Loan Association Building – Office building, Des Moines, Iowa (Tòa nhà văn phòng, Des Moines, Iowa)
• 1959 Lafayette Park – Residential development, Detroit, Michigan (Khu dân cư, Detroit)
• 1960 Pavilion and Colonnade Apartments – Residential complex, Newark, New Jersey (Tổ hợp căn hộ, Newark, New Jersey)

Giai đoạn cuối sự nghiệp – các công trình trên thế giới (1961–1969)

• 1961 Bacardi Office Building – Office building, Mexico City (Tòa nhà văn phòng, Thành phố Mexico)
• 1962 Tourelle-Sur-Rive – Residential apartment complex of three towers, Nuns’ Island, Montreal, Canada (Tổ hợp ba tòa căn hộ, Đảo Nuns, Montreal, Canada)
• 1962 Home Federal Savings and Loan Association of Des Moines Building – Office building, Des Moines, Iowa (Tòa nhà văn phòng, Des Moines)
• 1962 One Charles Center – Office tower, Baltimore, Maryland (Tòa tháp văn phòng, Baltimore)
• 1963 2400 North Lakeview Apartments – Residential apartment complex, Chicago (Tổ hợp căn hộ, Chicago)
• 1963 Morris Greenwald House – Vacation home, Weston, Connecticut (Nhà nghỉ dưỡng, Weston)
• 1964 Chicago Federal Center – Civic complex, Chicago (Khu tổ hợp hành chính, Chicago)
• 1960–1964
  • Dirksen Federal Building – Office tower, Chicago (Tòa nhà liên bang Dirksen, Chicago)
  • Kluczynski Federal Building – Office tower, Chicago (Tòa nhà liên bang Kluczynski, Chicago)
  • United States Post Office Loop Station – General Post Office, Chicago (Bưu điện trung tâm, Chicago)
• 1964 Highfield House – Originally rental apartments, now condominium, Baltimore (Tòa căn hộ cho thuê, nay là căn hộ sở hữu riêng, Baltimore)
• 1965 Crown Family School of Social Work, Policy, and Practice – Academic building, Chicago (Tòa nhà học thuật, Chicago)
• 1965 Richard King Mellon Hall – Duquesne University, Pittsburgh, Pennsylvania (Tòa nhà học thuật, Đại học Duquesne)
• 1965 Meredith Hall – Journalism and Communication School, Drake University, Des Moines (Tòa nhà báo chí & truyền thông, Đại học Drake)
• 1967 Westmount Square – Office and residential complex, Westmount, Montreal, Canada (Tổ hợp văn phòng và căn hộ, Montreal)
• 1968 Neue Nationalgalerie – Museum of modern art, Berlin, Germany (Bảo tàng nghệ thuật hiện đại, Berlin)
• 1965–1968 Brown Pavilion, Museum of Fine Arts, Houston (Pavilion triển lãm, Bảo tàng Mỹ thuật Houston)
• 1967–1969 Toronto-Dominion Centre – Office tower complex, Toronto, Canada (Tổ hợp tháp văn phòng, Toronto)
• 1969 Filling station – Nuns’ Island, Montreal, Canada (closed) (Trạm xăng, Đảo Nuns, Montreal – đã đóng cửa)
• 1970 One Illinois Center – Office tower, Chicago (completed posthumously) (Tòa nhà văn phòng, hoàn thành sau khi ông qua đời)
• 1972 Martin Luther King Jr. Memorial Library – Public library, Washington, D.C. (completed posthumously) (Thư viện tưởng niệm MLK Jr., hoàn thành sau khi ông qua đời)
• 1973 American Life Building – Louisville, Kentucky (completed by Bruno Conterato) (Tòa nhà văn phòng, hoàn thành bởi Bruno Conterato sau khi Mies qua đời)
• 1973 330 North Wabash – Office tower, Chicago (completed posthumously) (Tòa nhà văn phòng, hoàn thành sau khi ông qua đời)

Các công trình trong khuôn viên Viện Công nghệ Illinois – Illinois Institute of Technology Campus (1939–1958)

• 1943 Minerals & Metals Research Building – Research (Tòa nhà nghiên cứu khoáng sản và kim loại)
• 1945 Engineering Research Building – Research (Tòa nhà nghiên cứu kỹ thuật)
• 1946 Alumni Memorial Hall – Classroom (Giảng đường tưởng niệm cựu sinh viên)
• 1946 Wishnick Hall – Classroom (Giảng đường Wishnick)
• 1946 Perlstein Hall – Classroom (Giảng đường Perlstein)
• 1950 I.I.T. Boiler Plant – Academic (Nhà máy hơi nước, phục vụ học thuật)
• 1950 Institute of Gas Technology Building – Research (Tòa nhà Viện Công nghệ khí đốt)
• 1950 American Association of Railroads Administration Building – Administration (Tòa nhà hành chính đường sắt Mỹ, nay là trường Âm nhạc)
• 1952 Mechanical Engineering Research Building I – Research (Tòa nhà nghiên cứu cơ khí)
• 1952 Carr Memorial Chapel – Religious (Nhà nguyện tưởng niệm Carr)
• 1953 American Association of Railroads Mechanical Engineering Building – Research (Tòa nhà kỹ thuật cơ khí – Hiệp hội Đường sắt Mỹ)
• 1953 Carman Hall – Dormitory (Ký túc xá Carman)
• 1955 Cunningham Hall – Dormitory (Ký túc xá Cunningham)
• 1955 Bailey Hall – Dormitory (Ký túc xá Bailey)
• 1955 I.I.T. Commons Building (Tòa nhà sinh hoạt chung của IIT)
• 1956 S. R. Crown Hall – Academic, College of Architecture (Tòa nhà học thuật chính của Khoa Kiến trúc)
• 1957 Physics & Electrical Engineering Research Building – Research (Tòa nhà nghiên cứu Vật lý và Kỹ thuật Điện)
• 1957 Siegel Hall – Classroom (Giảng đường Siegel)
• 1953 American Association of Railroads Laboratory Building – Research (Tòa nhà phòng thí nghiệm đường sắt Mỹ)
• 1958 Metals Technology Building Extension – Research (Khu mở rộng của Tòa nhà Công nghệ kim loại)

Nguồn: https://en.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Mies_van_der_Rohe